Հուլիսի 15-ին հանրային քննարկման ներկայացվեց կառավարության որոշման այս նախագիծը, որի մի շարք դրույթներ խիստ խնդրահարույց համարվեցին հատկապես իրավապաշտպանների կողմից:
Նախագծով ներկայացված նոր կարգի հենց առաջին կետը սահմանում է. «Կամավոր բժշկական ամլացումը՝ վիրաբուժական միջամտություն է, որը կիրառվում է որպես մշտական բեղմնականխման եղանակ և կատարվում է միայն կամավոր սկզբունքով՝ չափահաս անհատի (ամուսինների) իրազեկված համաձայնության դեպքում»:
Նույն կետով սահմանվում է նաև՝ «կամավոր բժշկական ամլացումը կարող է իրականացվել անհատի ցանկությամբ կամ բժշկական ցուցումներով` անհատի գրավոր իրազեկված համաձայնությամբ, իսկ դատարանի կողմից անգործունակ կամ սահմանափակ գործունակ ճանաչված անձանց` բժշկական ցուցումներով ամլացումը` դատարանի որոշմամբ»:
Ի հակադրություն նախագծային նոր կարգի՝ գործող կարգը սահմանում է. «Բժշկական ամլացմանը ենթակա չեն դատարանի կողմից անգործունակ կամ սահմանափակ գործունակ ճանաչված անձինք»:
Այսինքն, նախագծով սահմանված ձևակերպումից պարզ է, որ անգործունակ կամ սահմանափակ գործունակ ճանաչված անձին ամլացնելու վերաբերյալ որոշումն ընդունում է ոչ թե հենց նա, այլ բոլորովին այլ մեկը՝ դատարանը: Մինչդեռ, թե՛ Սահմանադրությամբ, թե՛ այլ օրենսդրական նորմերով է սահմանվում անձի իրազեկված համաձայնության պարտադիրությունը:
Օրինակ, «Վերարտադրողական առողջության ու վերարտադրողական իրավունքների մասին» ՀՀ օրենքի 9-րդ հոդվածով ամրագրվում է, որ կամավոր բժշկական ամլացումն իրականացվում է բուժհաստատություններում միայն չափահաս անձանց նկատմամբ՝ նրանց իրազեկված համաձայնության դեպքում:
«Հաշմանդամություն ունեցող անձանց իրավունքների օրակարգ» հասարակական կազմակերպության նախագահ Մուշեղ Հովսեփյանը խոսում է մեկ այլ խնդրի մասին. անգործունակ ճանաչված անձը կարող է դիմել դատարան միայն մեկ դեպքում՝ իրեն գործունակ ճանաչելու համար:
Քաղաքացիական դատավարության օրենսգրքի 2-րդ հոդվածով սահմանվում է. «Անչափահասները, անգործունակ կամ սահմանափակ գործունակ ճանաչված անձինք կարող են ինքնուրույն դիմել դատարան միայն սույն օրենսգրքով նախատեսված դեպքերում»: Իսկ օրենսգրքով նրանց համար ինքնուրույն դատարան դիմելու մեկ դեպք է նախատեսում՝ գործունակ ճանաչելն ու գործունակության սահմանափակումները վերացնելը:
«Այսինքն, ամլացման դեպքում էլ իր փոխարեն պետք է խնամակալը դիմի դատարան: Ստացվում է, որ խնամակալի ցանկության դեպքում է անձն ամլացվելու, և խնամակալը պրակտիկայում կարող է հաշվի չառնել անձի ցանկությունը»,- նշում է Հովսեփյանը:
Ամբողջական տարբերակը՝ այստեղ։